sexta-feira, 18 de abril de 2025

Onde Passarinhar em BSB - Parque Ecológico Águas Claras


O Parque Ecológico Águas Claras é uma Unidade de Conservação, sob gestão do IBRAM – Instituto Brasília Ambiental.


Como atrativos para a população, o parque conta com trilhas largas e longas, contornando todo o seu perímetro, campo de grama sintética, quadras de areia, espaço de educação ambiental, gramados para piqueniques, parquinho infantil, circuitos de ginástica, lago e outros.


A lista de aves, obtida do E-bird (www.ebird.org), compreende as 158 espécies abaixo listadas:

  1. alma-de-gato / Piaya cayana
  2. andorinha-do-campo / Progne tapera
  3. andorinha-do-rio / Tachycineta albiventer
  4. andorinha-grande / Progne chalybea
  5. andorinhão-do-buriti / Tachornis squamata
  6. andorinha-pequena-de-casa / Pygochelidon cyanoleuca
  7. andorinha-serradora / Stelgidopteryx ruficollis
  8. anu-branco / Guira guira
  9. anu-preto / Crotophaga ani
  10. arapaçu-de-cerrado / Lepidocolaptes angustirostris
  11. arara-canindé / Ara ararauna
  12. ariramba-de-cauda-ruiva / Galbula ruficauda
  13. bacurau / Nyctidromus albicollis
  14. bacurau-chintã / Hydropsalis parvula
  15. baiano / Sporophila nigricollis
  16. balança-rabo-de-máscara / Polioptila dumicola
  17. batuqueiro / Saltatricula atricollis
  18. beija-flor-de-garganta-verde / Amazilia fimbriata
  19. beija-flor-de-orelha-violeta / Colibri serrirostris
  20. beija-flor-tesoura / Eupetomena macroura
  21. beija-flor-tesoura-verde / Thalurania furcata
  22. bem-te-vi / Pitangus sulphuratus
  23. bem-te-vi-rajado / Myiodynastes maculatus
  24. bentevizinho-de-asa-ferrugínea / Myiozetetes cayanensis
  25. bentevizinho-de-penacho-vermelho / Myiozetetes similis
  26. bico-chato-de-orelha-preta / Tolmomyias sulphurescens
  27. bico-de-lacre / Estrilda astrild
  28. bigodinho / Sporophila lineola
  29. biguatinga / Anhinga anhinga
  30. cabeçudo / Leptopogon amaurocephalus
  31. caburé / Glaucidium brasilianum
  32. cambacica / Coereba flaveola
  33. caminheiro-zumbidor / Anthus lutescens
  34. canário-da-terra / Sicalis flaveola
  35. canário-do-mato / Myiothlypis flaveola
  36. caneleiro-preto / Pachyramphus polychopterus
  37. carcará / Caracara plancus
  38. cardeal-do-nordeste / Paroaria dominicana
  39. chibum / Elaenia chiriquensis
  40. chorão / Sporophila leucoptera
  41. choró-boi / Taraba major
  42. chorozinho-de-bico-comprido / Herpsilochmus longirostris
  43. chorozinho-de-chapéu-preto / Herpsilochmus atricapillus
  44. chupim / Molothrus bonariensis
  45. cisqueiro-do-rio / Clibanornis rectirostris
  46. coleirinho / Sporophila caerulescens
  47. coró-coró / Mesembrinibis cayennensis
  48. corruíra / Troglodytes musculus
  49. coruja-buraqueira / Athene cunicularia
  50. coruja-orelhuda / Asio clamator
  51. corujinha-do-mato / Megascops choliba
  52. curica / Amazona amazonica
  53. curicaca / Theristicus caudatus
  54. encontro / Icterus pyrrhopterus
  55. estrelinha-ametista / Calliphlox amethystina
  56. falcão-de-coleira / Falco femoralis
  57. ferreirinho-relógio / Todirostrum cinereum
  58. figuinha-de-rabo-castanho / Conirostrum speciosum
  59. filipe / Myiophobus fasciatus
  60. fim-fim / Euphonia chlorotica
  61. garça-branca-grande / Ardea alba
  62. garça-branca-pequena / Egretta thula
  63. garça-real / Pilherodius pileatus
  64. garrinchão-de-barriga-vermelha / Cantorchilus leucotis
  65. gaturamo-verdadeiro / Euphonia violacea
  66. gavião-carijó / Rupornis magnirostris
  67. gavião-de-rabo-branco / Geranoaetus albicaudatus
  68. gavião-peneira / Elanus leucurus
  69. gaviãozinho / Gampsonyx swainsonii
  70. gibão-de-couro / Hirundinea ferruginea
  71. graveteiro / Phacellodomus ruber
  72. guaracava-de-barriga-amarela / Elaenia flavogaster
  73. guaracava-grande / Elaenia spectabilis
  74. irré / Myiarchus swainsoni
  75. joão-de-barro / Furnarius rufus
  76. joão-porca /  Lochmias nematura
  77. juriti-pupu / Leptotila verreauxi
  78. limpa-folha-do-brejo / Syndactyla dimidiata
  79. maracanã-do-buriti / Orthopsittaca manilatus
  80. maracanã-pequena / Diopsittaca nobilis
  81. maria-cavaleira / Myiarchus ferox
  82. maria-faceira / Syrigma sibilatrix
  83. marreca-ananaí / Protonotaria citrea
  84. martim-pescador-grande / Megaceryle torquata
  85. martim-pescador-pequeno / Chloroceryle americana
  86. martim-pescador-verde / Chloroceryle amazona
  87. neinei / Megarynchus pitangua
  88. papa-capim-de-costas-cinzas / Sporophila ardesiaca
  89. papagaio-galego / Alipiopsitta xanthops
  90. papagaio-verdadeiro / Amazona aestiva
  91. pararu-azul / Claravis pretiosa
  92. pardal / Passer domesticus
  93. graúna / Gnorimopsar chopi
  94. pato-do-mato / Cairina moschata
  95. peitica / Empidonomus varius
  96. peitica-de-chapéu-preto / Griseotyrannus aurantioatrocristatus
  97. periquitão / Psittacara leucophthalmus
  98. periquito-de-encontro-amarelo / Brotogeris chiriri
  99. petrim / Amazonetta brasiliensis
  100. pia-cobra / Geothlypis aequinoctialis
  101. pica-pau-branco / Melanerpes candidus
  102. pica-pau-de-banda-branca / Dryocopus lineatus
  103. pica-pau-do-campo / Colaptes campestris
  104. pica-pau-pequeno / Colaptes rubiginosus
  105. pica-pau-verde-barrado / Colaptes melanochloros
  106. picapauzinho-escamoso / Picumnus albosquamatus
  107. pipira-da-taoca / Eucometis penicillata
  108. pipira-preta / Tachyphonus rufus
  109. pitiguari / Cyclarhis gujanensis
  110. pomba-asa-branca / Patagioenas picazuro
  111. pombo-doméstico / Columba livia
  112. primavera / Xolmis cinereus
  113. pula-pula / Basileuterus culicivorus
  114. quero-quero / Vanellus chilensis
  115. quiriquiri / Falco sparverius
  116. rabo-branco-acanelado / Phaethornis pretrei
  117. risadinha / Camptostoma obsoletum
  118. rolinha-fogo-apagou / Columbina cyanopis
  119. rolinha-roxa / Columbina talpacoti
  120. sabiá-barranco / Turdus leucomelas
  121. sabiá-do-campo / Mimus saturninus
  122. sabiá-ferreiro /  Turdus subalaris
  123. sabiá-laranjeira / Turdus rufiventris
  124. sabiá-poca / Turdus amaurochalinus
  125. saí-andorinha / Tersina viridis
  126. saí-azul / Dacnis cayana
  127. saí-canário / Thlypopsis sordida
  128. saíra-amarela / Tangara cayana
  129. saíra-de-chapéu-preto / Nemosia pileata
  130. saíra-de-papo-preto / Hemithraupis guira
  131. sanã-carijó / Mustelirallus albicollis
  132. sanhaço-cinzento / Tangara sayaca
  133. sanhaço-de-coleira / Schistochlamys melanopis
  134. sanhaço-do-coqueiro /  Tangara palmarum
  135. saracura-sanã / Pardirallus nigricans
  136. saracura-três-potes / Aramides cajaneus
  137. socó-dorminhoco / Tigrisoma fasciatum
  138. socozinho / Butorides striata
  139. sovi / Ictinia plumbea
  140. suindara / Tyto furcata
  141. suiriri / Tyrannus melancholicus
  142. suiriri-cavaleiro / Machetornis rixosa
  143. suiriri-de-garganta-branca / Tyrannus albogularis
  144. tapicuru / Phimosus infuscatus
  145. tempera-viola / Notharchus tectus
  146. tesourinha / Notharchus tectus
  147. tico-tico / Notharchus tectus
  148. tico-tico-de-bico-amarelo / Arremon flavirostris
  149. tico-tico-do-campo / Ammodramus humeralis
  150. tipio / Sicalis luteola
  151. tiziu / Volatinia jacarina
  152. trinca-ferro / Saltator similis
  153. tucanuçu / Ramphastos toco
  154. tuim / Forpus xanthopterygius
  155. uí-pi / Synallaxis albescens
  156. urubu-preto / Coragyps atratus
  157. urutau / Nothocrax urumutum
  158. viuvinha / Colonia colonus

1.   

quinta-feira, 17 de abril de 2025

Onde Passarinhar em BSB - Parque Nacional de Brasília (Parna)

O Parque Nacional de Brasília ou Parque da Água Mineral, como também é conhecido, é uma Unidade de Conservação sob gestão do ICMBIO - Instituto Chico Mendes de Conservação da Biodiversidade.

O local é de fácil acesso e possui, como principal atrativo para a população, duas piscinas de águas correntes, que funcionam em revezamento de terça a domingo e trilhas abertas para caminhada e mountain bike. Isto atrai grande número de frequentadores nos feriados e fins de semana.

A fauna é diversificada e há no Parque espécies raras ou ameaçadas de extinção como o lobo-guará (Chrysocyon brachyurus), o tatu-canastra (Priodontes maximus), o tamanduá-bandeira (Myrmecophaga tridactyla), a jaguatirica (Leopardus pardalis), o ouriço-caixeiro (Coendou prehensilis), o galito (Alectrurus tricolor), a anta (Tapirus terrestres) e até a onça-parda (Puma concolor).

Para saber o preço do ingresso e outras informações sobre o parque, consulte https://www.gov.br/icmbio/pt-br/assuntos/biodiversidade/unidade-de-conservacao/unidades-de-biomas/cerrado/lista-de-ucs/parna-de-brasilia/informacoes-sobre-visitacao-2013-parna-de-brasilia

A lista de aves, obtida da Wikiaves (www.wikiaves.com.br) compreende as 246 espécies abaixo listadas: 

1) abre-asa-de-cabeça-cinza / Mionectes rufiventris
2) acauã / Herpetotheres cachinnans
3) águia-cinzenta / Urubitinga coronata
4) águia-serrana / Geranoaetus melanoleucus
5) alma-de-gato / Piaya cayana
6) anambé-branco-de-bochecha-parda / Tityra inquisitor
7) andorinha-do-rio / Tachycineta albiventer
8) andorinhão-do-buriti / Tachornis squamata
9) andorinha-pequena-de-casa / Pygochelidon cyanoleuca
10) anu-branco / Guira guira
11) anu-preto / Crotophaga ani
12) arapaçu-de-cerrado / Lepidocolaptes angustirostris
13) arapaçu-de-garganta-branca / Xiphocolaptes albicollis
14) arapaçu-grande / Dendrocolaptes platyrostris
15) arapaçu-rajado / Xiphorhynchus fuscus
16) arapaçu-verde / Sittasomus griseicapillus
17) arara-canindé / Ara ararauna
18) ariramba-de-cauda-ruiva / Galbula ruficauda
19) bacurau / Nyctidromus albicollis
20) bacurau-tesoura /  Hydropsalis torquata
21) bacurauzinho / Nannochordeiles pusillus
22) bagageiro / Phaeomyias murina
23) baiano / Sporophila nigricollis
24) balança-rabo-de-máscara / Polioptila dumicola
25) bandoleta / Cypsnagra hirundinacea
26) batuqueiro / Saltatricula atricollis
27) beija-flor-cinza / Aphantochroa cirrochloris
28) beija-flor-de-garganta-verde / Chionomesa fimbriata
29) beija-flor-de-orelha-violeta / Colibri serrirostris
30) beija-flor-de-veste-preta / Anthracothorax nigricollis
31) beija-flor-preto / Florisuga fusca
32) beija-flor-tesoura / Eupetomena macroura
33) beija-flor-tesoura-verde / Thalurania furcata
34) beija-flor-vermelho / Chrysolampis mosquitus
35) bem-te-vi / Pitangus sulphuratus
36) bem-te-vi-pirata /  Legatus leucophaius
37) bem-te-vi-rajado / Myiodynastes maculatus
38) bentevizinho-de-asa-ferrugínea / Myiozetetes cayanensis
39) bentevizinho-de-penacho-vermelho / Myiozetetes similis
40) besourinho-de-bico-vermelho / Chlorostilbon lucidus
41) bichoita / Schoeniophylax phryganophilus
42) bico-chato-de-orelha-preta / Tolmomyias sulphurescens
43) bico-reto-de-banda-branca / Heliomaster squamosus
44) bico-virado-carijó / Xenops rutilans
45) bigodinho / Sporophila lineola
46) cabeçudo / Leptopogon amaurocephalus
47) caboclinho / Sporophila bouvreuil
48) caboclinho-coroado / Sporophila pileata
49) caboclinho-de-chapéu-cinzento / Sporophila cinnamomea
50) caburé / Glaucidium brasilianum
51) caburé-acanelado / Aegolius harrisii
52) cambacica / Coereba flaveola
53) campainha-azul /  Porphyrospiza caerulescens
54) canário-da-terra /  Sicalis flaveola
55) canário-do-campo / Emberizoides herbicola
56) canário-do-mato / Myiothlypis flaveola
57) canário-rasteiro / Sicalis citrina
58) caneleiro-enxofre / Casiornis fuscus
59) caneleiro-preto / Pachyramphus polychopterus
60) capacetinho-do-oco-do-pau / Microspingus cinereus
61) carcará / Caracara plancus
62) cardeal-do-nordeste / Paroaria dominicana
63) carrapateiro / Milvago chimachima
64) cauré / Falco rufigularis
65) chibum / Elaenia chiriquensis
66) chifre-de-ouro / Heliactin bilophus
67) choca-da-mata / Thamnophilus caerulescens
68) choca-de-asa-vermelha / Thamnophilus torquatus
69) choca-do-planalto / Thamnophilus pelzelni
70) choquinha-lisa / Dysithamnus mentalis
71) chora-chuva-preto / Monasa nigrifrons
72) choró-boi / Taraba major
73) chorozinho-de-bico-comprido / Herpsilochmus longirostris
74) chorozinho-de-chapéu-preto / Herpsilochmus atricapillus
75) cigarra-do-campo / Neothraupis fasciata
76) codorna-amarela / Nothura maculosa
77) coleirinho / Sporophila caerulescens
78) coró-coró / Mesembrinibis cayennensis
79) corruíra / Troglodytes musculus
80) corruíra-do-campo / Cistothorus platensis
81) coruja-buraqueira / Athene cunicularia
82) corujinha-do-mato / Megascops choliba
83) curica / Amazona amazonica
84) curicaca /  Theristicus caudatus
85) encontro /  Icterus pyrrhopterus
86) enferrujado / Lathrotriccus euleri
87) estalador / Corythopis delalandi
88) estrelinha-preta / Synallaxis scutata
89) falcão-de-coleira / Falco femoralis
90) falcão-relógio / Micrastur semitorquatus
91) ferreirinho-relógio / Todirostrum cinereum
92) figuinha-de-rabo-castanho / Conirostrum speciosum
93) filipe / Myiophobus fasciatus
94) fim-fim / Euphonia chlorotica
95) flautim / Schiffornis virescens
96) fruxu-do-cerradão / Neopelma pallescens
97) garça-branca-pequena / Egretta thula
98) garrinchão-de-barriga-vermelha / Cantorchilus leucotis
99) gaturamo-verdadeiro / Euphonia violacea
100) gavião-bombachinha / Harpagus diodon
101) gavião-bombachinha-grande / Accipiter bicolor
102) gavião-caboclo / Heterospizias meridionalis
103) gavião-carijó / Rupornis magnirostris
104) gavião-de-cauda-curta / Buteo brachyurus
105) gavião-de-rabo-branco / Geranoaetus albicaudatus
106) gavião-do-banhado / Circus buffoni
107) gavião-peneira /   Elanus leucurus
108) gavião-pernilongo / Geranospiza caerulescens
109) gaviãozinho / Gampsonyx swainsonii
110) gibão-de-couro /  Hirundinea ferruginea
111) golinho /   Sporophila albogularis
112) gralha-do-campo / Cyanocorax cristatellus
113) guaracava-cinzenta / Myiopagis caniceps
114) guaracava-de-barriga-amarela / Elaenia flavogaster
115) guaracava-de-topete-uniforme / Elaenia cristata
116) guaracava-grande / Elaenia spectabilis
117) guaracava-modesta / Sublegatus modestus
118) guaracavuçu / Cnemotriccus fuscatus
119) inhambu-chororó / Crypturellus parvirostris
120) irré / Myiarchus swainsoni
121) jaçanã / Jacana jacana
122) jacupemba / Penelope superciliaris
123) joão-bobo / Nystalus chacuru
124) joão-de-barro / Furnarius rufus
125) joão-de-pau / Phacellodomus rufifrons
126) joão-porca / Lochmias nematura
127) juriti-de-testa-branca / Leptotila rufaxilla
128) juriti-pupu / Leptotila verreauxi
129) juruva / Baryphthengus ruficapillus
130) juruviara / Vireo chivi
131) limpa-folha-do-brejo / Syndactyla dimidiata
132) maitaca-verde / Pionus maximiliani
133) maracanã-do-buriti / Orthopsittaca manilatus
134) maracanã-pequena / Diopsittaca nobilis
135) maria-cavaleira / Myiarchus ferox
136) maria-cavaleira-de-rabo-enferrujado / Myiarchus tyrannulus
137) maria-faceira / Syrigma sibilatrix
138) maria-ferrugem / Casiornis rufus
139) maria-preta-de-penacho / Knipolegus lophotes
140) mariquita / Setophaga pitiayumi
141) marreca-cabocla / Dendrocygna autumnalis
142) marreca-caucau / Nomonyx dominicus
143) martim-pescador-grande / Megaceryle torquata
144) martim-pescador-pequeno / Chloroceryle americana
145) martim-pescador-verde / Chloroceryle amazona
146) meia-lua-do-cerrado / Melanopareia torquata
147) mergulhão-caçador / Podilymbus podiceps
148) mergulhão-pequeno / Tachybaptus dominicus
149) mexeriqueira / Vanellus cayanus
150) mocho-diabo / Asio stygius
151) mutum-de-penacho / Crax fasciolata
152) neinei / Megarynchus pitangua
153) noivinha-branca / Xolmis velatus
154) papa-capim-de-costas-cinza / Sporophila ardesiaca
155) papagaio-galego / Alipiopsitta xanthops
156) papagaio-verdadeiro / Amazona aestiva
157) papa-lagarta-de-asa-vermelha / Coccyzus americanus
158) papa-moscas-do-campo / Culicivora caudacuta
159) pararu-azul / Claravis pretiosa
160) pássaro-preto / Gnorimopsar chopi
161) patativa / Sporophila plumbea
162) pavó / Pyroderus scutatus
163) peitica / Empidonomus varius
164) peitica-de-chapéu-preto / Griseotyrannus aurantioatrocristatus
165) peixe-frito / Dromococcyx phasianellus
166) periquitão / Psittacara leucophthalmus
167) periquito-de-encontro-amarelo / Brotogeris chiriri
168) periquito-rei / Eupsittula aurea
169) petrim / Synallaxis frontalis
170) pia-cobra / Geothlypis aequinoctialis
171) pica-pau-branco / Melanerpes candidus
172) pica-pau-chorão / Veniliornis mixtus
173) pica-pau-de-banda-branca / Dryocopus lineatus
174) pica-pau-de-topete-vermelho / Campephilus melanoleucos
175) pica-pau-do-campo / Colaptes campestris
176) pica-pau-ocráceo / Celeus ochraceus
177) pica-pau-pequeno / Veniliornis passerinus
178) pica-pau-verde-barrado / Colaptes melanochloros
179) picapauzinho-escamoso / Picumnus albosquamatus
180) piolhinho / Phyllomyias fasciatus
181) pipira-da-taoca / Eucometis penicillata
182) pipira-preta / Tachyphonus rufus
183) pitiguari / Cyclarhis gujanensis
184) pomba-asa-branca / Patagioenas picazuro
185) primavera / Nengetus cinereus
186) príncipe / Pyrocephalus rubinus
187) pula-pula / Basileuterus culicivorus
188) pula-pula-de-sobrancelha / Myiothlypis leucophrys
189) quero-quero / Vanellus chilensis
190) rabo-branco-acanelado / Phaethornis pretrei
191) rapazinho-dos-velhos / Nystalus maculatus
192) risadinha / Camptostoma obsoletum
193) rolinha-fogo-apagou / Columbina squammata
194) rolinha-roxa / Columbina talpacoti
195) sabiá-barranco /  Turdus leucomelas
196) sabiá-coleira / Turdus albicollis
197) sabiá-do-campo / Mimus saturninus
198) sabiá-ferreiro / Turdus subalaris
199) sabiá-laranjeira / Turdus rufiventris
200) sabiá-poca / Turdus amaurochalinus
201) sabiazinho-norte-americano / Catharus fuscescens
202) saci / Tapera naevia
203) saí-andorinha / Tersina viridis
204) saí-azul /  Dacnis cayana
205) saí-canário / Thlypopsis sordida
206) saíra-amarela / Stilpnia cayana
207) saíra-beija-flor / Cyanerpes cyaneus
208) saíra-de-chapéu-preto /  Nemosia pileata
209) saíra-de-papo-preto / Hemithraupis guira
210) sanã-carijó / Mustelirallus albicollis
211) sanã-castanha /   Rufirallus viridis
212) sanhaço-cinzento / Thraupis sayaca
213) sanhaço-de-coleira / Schistochlamys melanopis
214) sanhaço-de-fogo / Piranga flava
215) sanhaço-do-coqueiro / Thraupis palmarum
216) saracura-três-potes / Aramides cajaneus
217) sebinho-de-olho-de-ouro / Hemitriccus margaritaceiventer
218) seriema / Cariama cristata
219) socó-dorminhoco / Nycticorax nycticorax
220) socozinho / Butorides striata
221) soldadinho / Antilophia galeata
222) sovi / Ictinia plumbea
223) suiriri / Tyrannus melancholicus
224) suiriri-cinzento /  Suiriri suiriri
225) suiriri-da-chapada / Guyramemua affine
226) suiriri-de-garganta-branca / Tyrannus albogularis
227) tempera-viola / Saltator maximus
228) tesourinha / Tyrannus savana
229) tico-tico / Zonotrichia capensis
230) tico-tico-de-bico-amarelo / Arremon flavirostris
231) tico-tico-do-campo / Ammodramus humeralis
232) tico-tico-rei / Coryphospingus cucullatus
233) tico-tico-rei-cinza / Coryphospingus pileatus
234) tiê-de-topete / Trichothraupis melanops
235) tiziu / Volatinia jacarina
236) trinca-ferro / Saltator similis
237) tucano-de-bico-preto / Ramphastos vitellinus
238) tucanuçu / Ramphastos toco
239) tucão / Elaenia obscura
240) tuim / Forpus xanthopterygius
241) tuque / Elaenia mesoleuca
242) uí-pi / Synallaxis albescens
243) urubu-de-cabeça-vermelha /       Cathartes aura
244) urubu-preto / Coragyps atratus
245) urubu-rei / Sarcoramphus papa
246) viuvinha / Colonia colonus


quarta-feira, 16 de abril de 2025

Carnaval em Carajás!

Eu e meu companheiro de natureza e de vida, Ubirajara (Bira), há tempos desejávamos conhecer a Floresta Nacional de Carajás, famosa pelo avistamento de onça-pintada e pelo seu estado de preservação. Aproveitamos o feriado de Carnaval para unir esse desejo à busca por um destino mais tranquilo e escolhemos o município de Parauapebas, PA, uma das cidades que abrange a área da Flona de Carajás.

Fomos de avião, e a chegada já foi impactante: aterrissamos em meio à floresta. O aeroporto e a área de exploração mineral da Vale estão dentro da Flona. Em nossas viagens, sempre buscamos hospedagens que nos aproximem da natureza, e nesta escolhemos o Carajás Hotel, que tem uma ampla varanda na área da piscina e do café da manhã, ambas com vista para a floresta às margens do rio Parauapebas. Isso aumentava bastante nossas chances de avistar animais, especialmente aves.

Assim que chegamos ao hotel e nos livramos do peso das bagagens, fomos dar uma espiada na varanda. A vista era linda, e fomos recepcionados pelo canto insistente da choca-d’água. A princípio, pensei que fosse um surucuá, pois o canto me pareceu semelhante. Nesse dia, a choca não quis aparecer, só nos deu o privilégio de vê-la em outro dia da viagem.


A vista da floresta da varanda do Carajás Hotel.


A vista da floresta da varanda do Carajás Hotel.


Detalhe da floresta da varanda do Carajás Hotel.


Choca-d’água na varanda do Carajás Hotel.

No dia seguinte, acordamos cedo e fomos animados para o café, na expectativa de ver o anambé-azul. Uma das funcionárias do hotel havia nos contado que ele costumava aparecer por ali. Infelizmente, não tivemos essa sorte. No entanto, ainda durante a manhã, Bira — que apelidei de "visão além do alcance" — avistou uma harpia, o gavião-real, a maior ave de rapina do Brasil. No momento, eu estava no quarto quando ele entrou eufórico, gritando da porta: "Harpia, harpia!". Meu primeiro pensamento foi: "Não acredito! Harpia? Mas se o Bira falou, é porque é verdade!". Desci apressada para a varanda e lá estava ela, majestosa, pousada em um galho frondoso do outro lado do rio Parauapebas. Que sorte a nossa!


Harpia avistada da varanda do Carajás Hotel.

Durante nossa estadia no hotel, avistamos muitas outras aves: araçari-de-bico-riscado, araçari-de-bico-branco, tucano-do-bico-preto, tucano-cachorrinho, tiriba-de-hellmayr, araracanga, arara-vermelha, saíra-de-bando, cardeal-da-amazônia, papagaio-verdadeiro e beija-flor-de-bochecha-azul, entre outros. A varanda do hotel proporciona uma visão privilegiada, pois as aves pousam nas copas das árvores na altura da varanda e se alimentam das frutas e flores das árvores próximas, como pés de açaí e embaúba.


Araçari-de-bico-riscado na varanda do Carajás Hotel.


Araçari-de-bico-branco na varanda do Carajás Hotel.


Tiriba-de-hellmayr na varanda do Carajás Hotel.


Araracanga na varanda do Carajás Hotel.


Arara-vermelha na varanda do Carajás Hotel.


Saíra-de-bando na varanda do Carajás Hotel.


Cardeal-da-amazônia na varanda do Carajás Hotel.

Fizemos dois passeios na Flona de Carajás, mas não com foco exclusivo na observação de aves. No primeiro, um passeio privado com a guia Priscila, percorremos as trilhas Castanheiras e Quarubarana. No início da trilha, chovia um pouco. Vimos e ouvimos diversas aves, mas não conseguimos fotografá-las. O canto do cricrió sempre marcando a trilha sonora da floresta. Durante o percurso, um animal grande e de pelo claro se assustou conosco e correu mata adentro. Suspeitamos que fosse uma onça-parda. Mais à frente, encontramos fezes de onça, reforçando nossa suspeita.


Fungo na trilha Castanheiras, Flona de Carajás.


Caramujo na trilha Castanheiras, Flona de Carajás.

No segundo passeio, chamado Rota Carajás, fomos em grupo com os guias Miguel Ângelo e Wester Tales. Neste dia, fotografei a maitaca-de-cabeça-azul na trilha da Lagoa da Mata, um local interessante para a observação de aves, onde avistamos um tamanduá-mirim que se alimentava e movimentava calmamente. Também visitamos o Mirante do Rio Azul, com uma bela vista da floresta. Essa área faz limite com uma região de canga, um campo rupestre ferruginoso. A canga é um ecossistema único e rico em biodiversidade e foi ali que conhecemos a flor de Carajás, Ipomoea cavalcantei, espécie-símbolo da cidade de Parauapebas. Essa espécie é endêmica da região e já perdeu grande parte de seu habitat para a mineração. A Vale realiza a exploração do minério de ferro nesse tipo de ambiente. E por último conhecemos a bela cachoeira de Águas Claras localizada no Parque Nacional dos Campos Ferruginosos.


Maitaca-de-cabeça-azul na trilha da Lagoa da Mata, Flona de Carajás.


Tamanduá-mirim na Lagoa da Mata, Flona de Carajás.


Flor de Carajás, Ipomoea cavalcantei, ocorre nos campos ferruginosos e é a espécie-símbolo da cidade de Parauapebas.


Cachoeira de Águas Claras localizada no Parque Nacional dos Campos Ferruginosos.

Para visitar a Flona, é obrigatório contratar um guia credenciado pelo ICMBio. A lista de guias pode ser encontrada na Cooperativa de Ecoturismo de Carajás (Cooperture Carajás), disponível no link:

https://parauapebas.pa.gov.br/wp-content/uploads/2024/05/Lista-de-Condutores-2023-5-1_compressed.pdf

Também visitamos o Parque Zoobotânico, onde todos os animais presentes ali ocorrem no bioma amazônico. O parque está localizado dentro da Flona de Carajás e possui uma extensa área verde, permitindo que diversos animais sejam observados soltos. Nessas condições, conseguimos ver um macaco-bugio-de-mão-ruiva, arara-vermelha e um cricrió bem de perto, cantando — uma cena rara na floresta, onde ouvimos a ave, mas é difícil encontrá-la em meio a vegetação. Além disso, um maguari circulava livremente pelo parque. O acesso ao parque Zoobotânico é gratuito e necessita apenas da retirada de uma autorização de acesso ao local na portaria da Flona de Carajás junto a instalação do ICMBio.


Cricrió livre na árvore dentro do Parque Zoobotânico.

Onça parda no Parque Zoobotânico, Flona de Carajás.


A experiência de conhecer a Floresta de Carajás foi bem legal e rica. Quando recebi o convite para compartilhar essa vivência no blog do Observaves, topei na hora. Minha intenção é incentivar mais pessoas a visitarem a floresta e fortalecer o turismo de natureza na região. Durante nossa estadia, notamos que, no hotel e na cidade, todos presumiam que estávamos ali a trabalho na mineração, e não pelo ecoturismo. Esse olhar precisa mudar, e espero que mais viajantes se aventurem por Carajás com os olhos voltados para a riqueza natural que ela tem a oferecer.



Eu e Bira na área dos campos ferruginosos. Foto: Milton Rosário.

Texto e fotos: Marina Dutra Miranda - Instragram @marinadutram

terça-feira, 15 de abril de 2025

Onde Passarinhar em BSB - Floresta Nacional de Brasília (Flona)

A Floresta Nacional de Brasília (FLONA) foi criada em 1999, para proteger uma área de cerrado de 5,6 mil hectares e garantir a sobrevivência das nascentes que irrigam a Represa do Descoberto, a qual é responsável por aproximadamente 60% do abastecimento de água do Distrito Federal.

A Unidade de Conservação, sob gestão do ICMBIO, está inserida na Área de Proteção Ambiental – APA da Bacia do Rio Descoberto.  Atualmente, sua cobertura vegetal é constituída de talhões de eucaliptos e pinus, pastos abandonados e áreas em recuperação que dividem espaço com importantes amostras de vegetação de Cerrado. São matas de galeria, campos úmidos (veredas) e campos sujos, campo limpo, campo de murundus.

A área de visitação conta com trilhas bem sinalizadas, para prática de caminhada, corrida e ciclismo. Possui, também, cadeiras de rodas adaptadas para trilhas (contato pelo e-mail  flonabrasilia.df@icmbio.gov.br para mais informações). 

                                                                                                                                                                                           (extraído do site gov.br/icmbio)



De acordo com o site www.wikiaves.com.br já foram registrados sons e/ou fotos das 227 espécies de aves a seguir:

  1. abre-asa-de-cabeça-cinza/Mionectes rufiventris
  2. acauã/Herpetotheres cachinnans
  3. águia-pescadora/Pandion haliaetus
  4. alegrinho/Serpophaga subcristata
  5. alma-de-gato/Piaya cayana
  6. andarilho/Geositta poeciloptera
  7. andorinha-morena/Alopochelidon fucata
  8. andorinhão-do-buriti/Tachornis squamata
  9. andorinha-serradora/Stelgidopteryx ruficollis
  10. arapaçu-de-cerrado/Lepidocolaptes angustirostris
  11. arapaçu-verde/Sittasomus griseicapillus
  12. arara-canindé/Ara ararauna
  13. ariramba-de-cauda-ruiva/Galbula ruficauda
  14. arredio-do-rio/Cranioleuca vulpina
  15. avoante/Zenaida auriculata
  16. azulão/Cyanoloxia brissonii
  17. bacurau/Nyctidromus albicollis
  18. bacurau-chintã/Hydropsalis parvula
  19. bacurau-de-rabo-maculado/Hydropsalis maculicaudus
  20. bacurau-tesoura/Hydropsalis torquata
  21. bacurauzinho/Nannochordeiles pusillus
  22. baiano/Sporophila nigricollis
  23. balança-rabo-de-máscara/Polioptila dumicola
  24. bandoleta/Cypsnagra hirundinacea
  25. batuqueiro/Saltatricula atricollis
  26. beija-flor-de-banda-branca/Chrysuronia versicolor
  27. beija-flor-de-garganta-verde/Chionomesa fimbriata
  28. beija-flor-de-orelha-violeta/Colibri serrirostris
  29. beija-flor-de-veste-preta/Anthracothorax nigricollis
  30. beija-flor-preto/Florisuga fusca
  31. beija-flor-tesoura/Eupetomena macroura
  32. beija-flor-tesoura-verde/Thalurania furcata
  33. bem-te-vi/Pitangus sulphuratus
  34. bem-te-vi-rajado/Myiodynastes maculatus
  35. besourinho-de-bico-vermelho/Chlorostilbon lucidus
  36. bico-chato-de-orelha-preta/Tolmomyias sulphurescens
  37. bico-reto-azul/Heliomaster furcifer
  38. bico-virado-carijó/Xenops rutilans
  39. caboclinho-coroado/Sporophila pileata
  40. caboclinho-de-barriga-preta/Sporophila melanogaster
  41. caboclinho-de-barriga-vermelha/Sporophila hypoxantha
  42. caboclinho-de-chapéu-cinzento/Sporophila cinnamomea
  43. caboclinho-de-papo-branco/Sporophila palustris
  44. campainha-azul/Porphyrospiza caerulescens
  45. canário-da-terra/Sicalis flaveola
  46. canário-do-campo/Emberizoides herbicola
  47. canário-do-mato/Myiothlypis flaveola
  48. canário-rasteiro/Sicalis citrina
  49. capacetinho-do-oco-do-pau/Microspingus cinereus
  50. carcará/Caracara plancus
  51. carrapateiro/Milvago chimachima
  52. chibum/Elaenia chiriquensis
  53. chifre-de-ouro/Heliactin bilophus
  54. choca-barrada/Thamnophilus doliatus
  55. choca-da-mata/Thamnophilus caerulescens
  56. choca-de-asa-vermelha/Thamnophilus torquatus
  57. choquinha-lisa/Dysithamnus mentalis
  58. chorão/Sporophila leucoptera
  59. choró-boi/Taraba major
  60. chorozinho-de-bico-comprido/Herpsilochmus longirostris
  61. chorozinho-de-chapéu-preto/Herpsilochmus atricapillus
  62. chupa-dente/Conopophaga lineata
  63. chupim/Molothrus bonariensis
  64. cigarra-do-campo/Neothraupis fasciata
  65. cisqueiro-do-rio/Clibanornis rectirostris
  66. codorna-amarela/Nothura maculosa
  67. coleirinho/Sporophila caerulescens
  68. colhereiro/Platalea ajaja
  69. coró-coró/Mesembrinibis cayennensis
  70. corruíra/Troglodytes musculus
  71. corruíra-do-campo/Cistothorus platensis
  72. corrupião/Icterus jamacaii
  73. corucão/Podager nacunda
  74. coruja-buraqueira/Athene cunicularia
  75. coruja-orelhuda/Asio clamator
  76. coruja-preta/Strix huhula
  77. corujinha-do-mato/Megascops choliba
  78. curiango-do-banhado/Hydropsalis anomala
  79. curica/Amazona amazonica
  80. curicaca/Theristicus caudatus
  81. curió/Sporophila angolensis
  82. curutié/Certhiaxis cinnamomeus
  83. enferrujado/Lathrotriccus euleri
  84. estalador/Corythopis delalandi
  85. estrelinha-ametista/Calliphlox amethystina
  86. falcão-de-coleira/Falco femoralis
  87. falcão-relógio/Micrastur semitorquatus
  88. ferreirinho-relógio/Todirostrum cinereum
  89. filipe/Myiophobus fasciatus
  90. fim-fim/Euphonia chlorotica
  91. flautim/Schiffornis virescens
  92. frango-d'água-azul/Porphyrio martinica
  93. freirinha/Arundinicola leucocephala
  94. galito/Alectrurus tricolor
  95. garça-branca-pequena/Egretta thula
  96. garça-real/Pilherodius pileatus
  97. garça-vaqueira/Bubulcus ibis
  98. garibaldi/Chrysomus ruficapillus
  99. garrinchão-de-barriga-vermelha/Cantorchilus leucotis
  100. gavião-bombachinha-grande/Accipiter bicolor
  101. gavião-caboclo/Heterospizias meridionalis
  102. gavião-caracoleiro/Chondrohierax uncinatus
  103. gavião-carijó/Rupornis magnirostris
  104. gavião-de-cauda-curta/Buteo brachyurus
  105. gavião-de-rabo-branco/Geranoaetus albicaudatus
  106. gavião-gato/Leptodon cayanensis
  107. gavião-pedrês/Buteo nitidus
  108. gavião-peneira/Elanus leucurus
  109. golinho/Sporophila albogularis
  110. gralha-do-campo/Cyanocorax cristatellus
  111. graveteiro/Phacellodomus ruber
  112. guaracava-cinzenta/Myiopagis caniceps
  113. guaracava-de-barriga-amarela/Elaenia flavogaster
  114. guaracava-de-topete-uniforme/Elaenia cristata
  115. guaracavuçu/Cnemotriccus fuscatus
  116. inhambu-chororó/Crypturellus parvirostris
  117. irerê/Dendrocygna viduata
  118. joão-bobo/Nystalus chacuru
  119. joão-grilo/Synallaxis hypospodia
  120. joão-porca/Lochmias nematura
  121. juriti-pupu/Leptotila verreauxi
  122. limpa-folha-do-brejo/Syndactyla dimidiata
  123. maçarico-grande-de-perna-amarela/Tringa melanoleuca
  124. maçarico-solitário/Tringa solitaria
  125. maitaca-verde/Pionus maximiliani
  126. maracanã-do-buriti/Orthopsittaca manilatus
  127. maracanã-pequena/Diopsittaca nobilis
  128. maria-cavaleira/Myiarchus ferox
  129. maria-cavaleira-de-rabo-enferrujado/Myiarchus tyrannulus
  130. maria-faceira/Syrigma sibilatrix
  131. maria-preta-de-penacho/Knipolegus lophotes
  132. mariquita/Setophaga pitiayumi
  133. marreca-ananaí/Amazonetta brasiliensis
  134. marreca-cabocla/Dendrocygna autumnalis
  135. martim-pescador-pequeno/Chloroceryle americana
  136. maxalalagá/Micropygia schomburgkii
  137. meia-lua-do-cerrado/Melanopareia torquata
  138. mineirinho/Charitospiza eucosma
  139. mocho-diabo/Asio stygius
  140. mocho-dos-banhados/Asio flammeus
  141. mutum-de-penacho/Crax fasciolata
  142. narceja/Gallinago paraguaiae
  143. narcejão/Gallinago undulata
  144. papagaio-galego/Alipiopsitta xanthops
  145. papagaio-verdadeiro/Amazona aestiva
  146. papa-lagarta-acanelado/Coccyzus melacoryphus
  147. papa-moscas-cinzento/Contopus cinereus
  148. papa-moscas-do-campo/Culicivora caudacuta
  149. pararu-azul/Claravis pretiosa
  150. pássaro-preto/Gnorimopsar chopi
  151. patativa/Sporophila plumbea
  152. pato-de-crista/Sarkidiornis sylvicola
  153. peitica/Empidonomus varius
  154. peitica-de-chapéu-preto/Griseotyrannus aurantioatrocristatus
  155. perdiz/Rhynchotus rufescens
  156. periquito-de-encontro-amarelo/Brotogeris chiriri
  157. petrim/Synallaxis frontalis
  158. pia-cobra/Geothlypis aequinoctialis
  159. pica-pau-branco/Melanerpes candidus
  160. pica-pau-de-banda-branca/Dryocopus lineatus
  161. pica-pau-de-topete-vermelho/Campephilus melanoleucos
  162. pica-pau-do-campo/Colaptes campestris
  163. pica-pau-ocráceo/Celeus ochraceus
  164. pica-pau-pequeno/Veniliornis passerinus
  165. pica-pau-verde-barrado/Colaptes melanochloros
  166. picapauzinho-escamoso/Picumnus albosquamatus
  167. pintassilgo/Spinus magellanicus
  168. pipira-da-taoca/Eucometis penicillata
  169. pipira-preta/Tachyphonus rufus
  170. pipira-vermelha/Ramphocelus carbo
  171. pitiguari/Cyclarhis gujanensis
  172. pomba-asa-branca/Patagioenas picazuro
  173. primavera/Nengetus cinereus
  174. pula-pula/Basileuterus culicivorus
  175. pula-pula-de-sobrancelha/Myiothlypis leucophrys
  176. rabo-branco-acanelado/Phaethornis pretrei
  177. risadinha/Camptostoma obsoletum
  178. rolinha-de-asa-canela/Columbina minuta
  179. rolinha-fogo-apagou/Columbina squammata
  180. sabiá-barranco/Turdus leucomelas
  181. sabiá-do-campo/Mimus saturninus
  182. sabiá-ferreiro/Turdus subalaris
  183. sabiá-laranjeira/Turdus rufiventris
  184. sabiá-poca/Turdus amaurochalinus
  185. saci/Tapera naevia
  186. saí-azul/Dacnis cayana
  187. saí-canário/Thlypopsis sordida
  188. saíra-amarela/Stilpnia cayana
  189. saíra-beija-flor/Cyanerpes cyaneus
  190. saíra-de-papo-preto/Hemithraupis guira
  191. sanã-carijó/Mustelirallus albicollis
  192. sanã-castanha/Rufirallus viridis
  193. sanã-do-capim/Laterallus exilis
  194. sanhaço-de-coleira/Schistochlamys melanopis
  195. sanhaço-de-fogo/Piranga flava
  196. sanhaço-do-coqueiro/Thraupis palmarum
  197. saracura-lisa/Amaurolimnas concolor
  198. saracura-sanã/Pardirallus nigricans
  199. seriema/Cariama cristata
  200. socozinho/Butorides striata
  201. soldadinho/Antilophia galeata
  202. sovi/Ictinia plumbea
  203. suindara/Tyto furcata
  204. suiriri/Tyrannus melancholicus
  205. suiriri-cinzento/Suiriri suiriri
  206. suiriri-de-garganta-branca/Tyrannus albogularis
  207. tapaculo-de-brasília/Scytalopus novacapitalis
  208. taperuçu-de-coleira-branca/Streptoprocne zonaris
  209. tempera-viola/Saltator maximus
  210. tesoura-do-brejo/Gubernetes yetapa
  211. tesourinha/Tyrannus savana
  212. tico-tico/Zonotrichia capensis
  213. tico-tico-de-bico-amarelo/Arremon flavirostris
  214. tico-tico-de-máscara-negra/Coryphaspiza melanotis
  215. tico-tico-do-campo/Ammodramus humeralis
  216. tico-tico-rei/Coryphospingus cucullatus
  217. tijerila/Xenopsaris albinucha
  218. tiziu/Volatinia jacarina
  219. trinca-ferro/Saltator similis
  220. tucanuçu/Ramphastos toco
  221. tucão/Elaenia obscura
  222. tuim/Forpus xanthopterygius
  223. tuque/Elaenia mesoleuca
  224. uí-pi/Synallaxis albescens
  225. urubu-preto/Coragyps atratus
  226. urutau/Nyctibius griseus
  227. viuvinha/Colonia colonus


Postagens populares